Konjonktivit, arpacık, göz kapağı enfeksiyonu vs.: En sık görülen göz enfeksiyonları

Gözlerinizin kaşınması, yanması veya kızarması çok rahatsız edici ve sıkıntılı olabilir. Konjonktivit, arpacık ve göz kapağı yangısı gibi göz enfeksiyonları düşündüğünüzden daha sıktır ve çeşitli olası nedenleri vardır. BETTER VISION açıklıyor: En sık görülen göz enfeksiyonları nelerdir? Bir enfeksiyon nasıl gelişir? Enfeksiyonların nedenleri nelerdir, hangi tedaviler mevcuttur ve bunları önlemenin en iyi yolu nedir?

Doğru tedaviyle çoğu göz enfeksiyonu çok kısa süre içinde tedavi edilebilir. Ancak gözlerimiz ve yüzümüz hassas olduğundan bir göz enfeksiyonunun yanma veya kaşıntı gibi en hafif belirtileri bile çok rahatsız edici olabilir. Buradaki iyi haber en sık görülen göz enfeksiyonlarının çok kolay önlenebildiğidir. Size bunun nasıl yapılabileceğini anlatacağız.

Konjonktivitin belirtileri arasında göz kızarıklığı, göz yanması, kaşıntı, konjonktivada şişme, gözlerde basınç, şiddetli ışık hassasiyeti ve/veya göz kapaklarının salgılar nedeniyle birbirlerine yapışması vardır.

Konjonktivitin nedeni bakteriler (klamidya, Haemophilus influenzae, pnömokoklar, gonokoklar, stafilokoklar, virüsler (herpes, Adenovirüs, kızamık, rubella ve su çiçeği), parazitler (sinek larvaları, solucanlar), alerjiler (rinokonjonktivit, normalde saman nezlesiyle ilişkilidir) ve dış uyarılar olabilir. Bulaşıcı olmayan nedenler arasında yanıcı maddeler, gözde yabancı cisimler ve yaralanmalar ve ayrıca duman, UV ışığı, toz veya rüzgar vardır. Gözyaşı kanallarını etkileyen bir hastalık konjonktiviti de tetikleyebilir. Konjonktivit en sık rastlanan göz enfeksiyonlarından biridir.

Tedavi konjonktivitin nedenine göre değişir. Bakteriyel, viral ve alerjik konjonktivit arasında ayrım yapılır. Enfeksiyon geçinceye kadar kontak lens kullanımına ara vermek önerilir.

• Bakteriyel konjonktivit: Hafif bir bakteriyel konjonktivit vakası normalde kendiliğinden iyileşir ve tedavi gerektirmez. İyileşme sürecini hızlandırmak için antibiyotikli göz damlaları veya merhemler yazılabilir. Şiddetli konjonktivit vakaları bir süre antibiyotik alarak tedavi edilir.

• Viral konjonktivit: Normalde viral konjonktivit doğru ilaçlar olmadan tedavi edilemez. Belirtileri azaltmak için soğuk kompresler ve suni gözyaşı kullanılabilir. Enfeksiyonun nedeni herpes virüs ise Asiklovir yazılabilir.

• Alerjik konjonktivit: Alerjik konjonktivit durumunda önce alerjiyi oluşturan madde belirlenmelidir. Sonra mast hücresi stabilize ediciler ve antihistaminikler ile tedaviye başlanabilir ve bunlar hastanın bağışıklık sisteminin alerjinin nedeniyle başa çıkmasına yardımcı olacaktır. Kortizon içeren dekonjestan göz damlaları belirtileri azaltmak için yazılabilir ve suni gözyaşları ve soğuk kompresler de yardımcı olabilir.

Viral veya bakteriyel konjonktiviti önlemenin pek yolu yoktur. Konjonktivit dış uyarılarla tetikleniyorsa (duman, rüzgar, UV radyasyonu) en iyi yaklaşım bunlara temas etmekten kaçınmak olur. Görmeyi koruyan spor gözlükleri veya güneş gözlükleri kullanmaya çalışın.

Arpacığı olan kişiler etkilenen bölgede ağrı ve basınçtan yakınır. Bu durum hangi bez enfekte olursa olsun hem üst hem alt kapakları etkileyebilir. Ayrıca iç ve dış arpacık arasında ayrım yapılır: İç arpacık (Hordeolum internum) göz kapağının içinde bulunur. Sıklıkla görünmezdir ama çok kızarmış ve şişmiş bir göz kapağıyla sonuçlanır. Dış arpacığı (Hordeolum externum) ise görmek kolaydır.

Arpacık göz kapağındaki bezlerin bakteriyel enfeksiyonla (genelde stafilokok ve nadiren A grubu streptokok) tetiklenen bir iltihabıdır. Apse küçük bir pirinç tanesi gibidir ve bu nedenle Latincede "arpa" anlamına gelen hordeum adını alır. Bir enfeksiyonun hijyen eksikliği gibi çeşitli olası nedenleri olabilir. Birçok risk faktörü bir arpacığa neden olabilir. Bunlar arasında diabetes mellitus veya bozuk bir bağışıklık sistemi vardır. Her iki durumda bezler gerektiği gibi çalışmazlar ve bakteriler böylece daha kolay çoğalabilir.

Hastalar arpacığı parmaklarıyla sıkmamalıdır yoksa çıkan iltihap enfeksiyonun yayılmasına neden olur. Arpacıklar genel olarak kendiliğinden iyileşir ve özel bir tedavi gerekmez. Ancak bir ısı lambasıyla ısı uygulama, antiseptik göz merhemleri ve antibiyotikli göz damlaları iyileşme sürecine yardımcı olabilir. Bir arpacık birkaç günden sonra küçülmediyse bir göz doktorunu görmeniz gerekecektir.

Arpacık bakteriyel bir enfeksiyondur yani iyi hijyen ve göz bakımı enfeksiyon riskini azaltabilir. Bu nedenle özellikle gözlerinize dokunmadan önce olmak üzere ellerinizi düzenli olarak yıkayın. Bozuk bir bağışıklık sistemi başka bir risk faktörüdür. Aslında tüm önleyici tedbirler geçerlidir, örn. dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz yapma.

Kızarık, çapaklı, şiş, kaşınan ve/veya yanan göz kapakları normalde bir göz kapağı enfeksiyonuna işaret eder. Ayrıca gözde yabancı cisim hissi, parlak göz kapağı kenarları, kirpiklerin dibinde kepeklenme ve kirpiklerin dökülmesi veya birbirine yapışmasının tümü olası blefarit bulgularıdır.

Göz kapağı enfeksiyonları göz kapakları içindeki yağ bezleri tıkanınca oluşur. Bunun nedeni bir tahriş, bir enfeksiyon veya fazla yağ üretimi olabilir. Kirpiklerin dibindeki bu özel bezler her göz kırptığımızda gözlere yayılan ve göz kapaklarının gözün üzerinde kolayca kaymasını sağlayan yağ salarlar. Bu yağ çok fazla üretilirse bezler birbirine yapışır. Göz doktorları buna bulaşıcı olmayan göz kapağı yangısı veya Seborre der. Sıklıkla bir göz kapağı enfeksiyonunun çeşitli nedenleri vardır. "Üç S sendromu" doktorların bu sürece verdiği addır ve bir göz kapağı enfeksiyonu ve seborre stafilokok enfeksiyonu ve göz kuruluğu (Sikka sendromu) ile birlikte görülür. Toz, duman ve rüzgar da blefarite neden olabilir.

Enfeksiyonun tanısı göz kapağının içini ve korneayı inceleyip göz kapağı kenarından bir yayma alarak konabilir. Göz doktoru sonra normalde antibiyotikli merhem veya tablet yazar. Gözyaşı tabakası olumsuz etkilenmişse gözyaşı yerini alacak bir madde (örn. göz damlaları) yazmak iyi olabilir. Hastalar iyileşme sürecini göz kapaklarını temizlerken daha dikkatli olarak hızlandırabilir. Bezlerde biriken inatçı salgıları çözmeye yardımcı olmak üzere gözlere her gün on dakikaya kadar ılık, nemli kompresler uygulayın. Sonra kapakları kirpiklere doğru silmek ve sıvılaşmış maddeyi gidermek için pamuklu bir çubuk kullanın.

Bir göz kapağı enfeksiyonunu buna neden olan dış uyarılardan kaçınarak önleyebilirsiniz. Bunlar arasında toz ve duman gibi tahriş ediciler ve ayrıca havadaki diğer saf olmayan kısımlar vardır. Rüzgardan kaçınmak da akut blefariti önlemeye yardımcı olur. Kronik bir göz kapağı enfeksiyonunuz varsa göz kapaklarınızı her gün temizleyerek belirtileri azaltabilirsiniz.