Gözlüğümü nasıl dezenfekte edebilirim ve yüzümde maske varken gözlük camlarımın buğulanmasını nasıl önleyebilirim?

Fazlaca dokunulan eşyalara yeteri kadar temiz olmayan eller ile doğrudan temas sonrasında mikrop bulaşabilir. Ellerinizi alışveriş merkezleri gibi kamusal alanları ziyaret ettikten veya toplu taşımayı kullandıktan sonra yıkasanız veya dezenfektan kullansanız bile yüksek miktarda dokunduğunuz kişisel eşyalarınızı bu eşyalarda mikrop bulunabileceği için ellerinizi temizlemeden önce dezenfekte etmeniz gerekmektedir.

Yüksek oranda dokunulan yüzeylerin patojenlerin taşınması konusunda hem yüzeyler ve vücut teması aracılığıyla doğrudan, hem de ellerin kirlenmesi ve insan vücudunun hassas bölgelerine dokunulmasıyla (virüse bağlı olarak) dolaylı olarak rol oynadığı görülmüştür. Patojenlere hastalıklara yol açabilen bakteriler, virüsler veya mikroorganizmalar dahil olup, yeterince dezenfekte edilmediği takdirde bu canlılar yüzeylerde kalabilir. Bilimsel araştırmalar Hepatit A ve rotavirüs gibi virüslerin yüzeylerde 2 ay veya daha uzun bir süre boyunca bulaşıcı olarak kalabileceğini gösterirken, solunum yollarını etkileyen virüsler ise birkaç saatten birkaç güne kadar canlılığını koruyabilmektedir. COVID-19'a neden olan virüs de yüzeylerde canlılığını koruyabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) güncel çalışmaların virüsün plastik ve paslanmaz çelik üzerinde 72 saate kadar, bakır üzerinde 4 saatten az ve karton yüzeylerde 24 saatten az bir süre canlılığını koruyabildiğini söylediklerini belirtmektedir. Bu da birden fazla faktöre bağlıdır (yüzeyin türü, çevrenin sıcaklığı veya nemi gibi).

Yüksek oranda dokunulan bazı yüzeylerdeki bakteri yoğunluğuna ilişkin çeşitli araştırma projeleri yürütülmüş olup, bu projeler bize bu eşyaların ne kadar kirlenebileceği konusunda iyi bir fikir sağlamaktadır.

Hepimiz akıllı telefonlarımızı gün boyunca kullanmaktayız. Global teknolojik bakım şirketi Asurion tarafından yapılan bir anket ortalama bir Amerikalının telefonuna gün içinde 96 kez dokunduğunu göstermiştir. Bu da mikroplarınızın akıllı telefonunuza taşınması için çok sayıda fırsatın olduğu anlamına gelmektedir.

Bir Alman üniversitesi (Hochschule Furtwangen Üniversitesi) tarafından yürütülen bir araştırma bakteri yayılımına ilişkin 60 akıllı telefonu analiz etmiş ve temizlenmemiş olan telefonların %100'ünde küçük konsantrasyonlarda bakteri mevcudiyeti gözlenmiştir.⁴ Araştırma temizlenmemiş bir 4 inç boyutundaki dokunmatik ekranda yaklaşık 60 farklı türde mikroorganizmanın mevcut olduğunu göstermiştir. Bu mikroorganizmaların hepsinin zararlı ve/veya tehlikeli olmadığının altının çizilmesi önemlidir. Buna karşın araştırma, Escherichia coli gibi olası tehlikeye sahip bazı az sayıda bakterinin dokunmatik ekranlarda bulunduğunda ve bakterilerin %50'sinin potansiyel patojen olarak nitelendirilebileceğini göstermiştir.

Bu durum akıllı telefonlarımız için de geçerliyse aynı prensip tabletler, akıllı saatler, bilgisayar ekranları, klavyeler ve dizüstü bilgisayarlar için de geçerli olmalıdır. Bu nedenle iyi hijyen pratiklerinin akıllı cihazları da kapsayacak şekilde genişletilmesi önem taşımaktadır.

Amerikan Oftalmoloji Akademisi kurumuna göre, COVID-19'a neden olan virüsün de dahil olduğu bazı zararlı patojenler, burun ve ağız yoluyla bulaşabildiği gibi göz yoluyla da bulaşabilmektedir. Gözlükler ve güneş gözlükleri içinde patojen bulunabilecek salya damlacıklarına karşı eksiksiz bir koruma sağlamasa bile ekstra bir savunma hattı görevi görebilir. Gözlerinize dokunma alışkanlığınız varsa gözlükler bunu yapmanıza engel olabilir ve el ile gözleriniz arasında mikrop alışverişini azaltabilir.

Size ekstra bir savunma hattı sağlamasına rağmen gözlükleriniz dışarıya açık bir konumdadır ve cildiniz, gözleriniz, burnunuz ve ağzınızla yakın temas içindedir. Gözlüklerinizi aynı zamanda ellerinizle takıp çıkarmanız gerekmektedir, bu da sık sık ellendikleri anlamına gelmektedir.

Bir araştırma takılan gözlüklerdeki bakteri içeriğini analiz etmiş ve farklı temizlik yöntemlerinin etkisine bakmıştır. Bu araştırmada tüm gözlüklerde bakteri bulunduğu saptanmıştır.³

Bu nedenle gözlükleriniz ve çerçevelerinizin potansiyel olarak mikrop taşıyabileceği varsayımında bulunabilirsiniz ve bu eşyalarınızı kesinlikle düzenli olarak dezenfekte etmeli ve cam temizleyici ile temizlemelisiniz.

Kağıt paralar ve banka kartları da sıklıkla dokunulan eşyalar arasındadır – ve bu eşyalar her gün birkaç kişi tarafından el değiştirmektedir. Nakit paranıza veya kartınıza elleyen tek kişi olmadığınız için ellerinizi kağıt veya madeni paralara dokunduktan sonra temizlediğinizden ve kredi kartınıza dükkan görevlileri dokunduktan sonra kartınızı dezenfekte ettiğinizden emin olun.

Kartınızı dokundurarak ödeme veya bir telefonla ödeme uygulamasıyla bir ödeme barkodu tarama gibi uygulamalarla bu kartlara ellenmesinin önüne geçmek artık daha da kolaydır.

Bir market veya alışveriş merkezine gittiğinizde her zaman yaptığınız şeyleri düşünün. Satın aldıklarınızı teslim alırken ödeme yapmadan önce ve sonra cüzdanınız ile el çantanıza elleyeceksiniz. Ödeme işlemi yaparken genellikle bir mağaza çalışanının dokunduğu kağıt paralara veya bir kredi kartına dokunuruz. Bunu takiben eve arabayla dönmeniz gerektiği takdirde araç anahtarlarınıza dokunmanız gerekir.

Bunu yaparken çok sayıda yüzeye ve eşyalara dokunursunuz, bu da ellerinizi yıkamanızı ya da dezenfekte etmenizi veya eşyaları da aynı zamanda dezenfekte etmenizi gerektirir.

Bunun olumlu yanı ise sabun, alkol temelli dezenfektan ve en sık kullanılan ev temizlik ürünlerinin genel olarak ellerinizi ve evinizi temizlemek için çok etkin bir biçimde kullanılabilmesidir.

Rutin olarak temizlik yapma mikropların yayılmasını en aza indirmek için en iyi yoldur. Çok sıklıkla dokunulan yüzeyler ve eşyaların hepsini her gün temizleyin ve bunlar görünür biçimde kirli hale geldiğinde derhal temizleyin.

Akıllı cihazlarınızı yalnızca ZEISS Akıllı Telefon Bezleri gibi bu amaca yönelik olarak tasarlanmış bezlerle silin. Hızlıca kuruyan, alkol içermeyen bezler parmak izlerinizi ve kiri akıllı telefonunuz veya diğer cihazlardan çıkarmak için tasarlanmıştır. Akıllı cihazınız her gün veya mikroplara maruz kalma oranınıza göre daha sık olarak temizlenmelidir. Başlamadan önce cihaz üreticinizin paylaştığı bilgileri kontrol edin.

Buradan ipad ekranları, cep telefonları, akıllı saatler ve diğer dijital cihazları temizlemekle ilgili daha fazla bilgi bulabilirsiniz:

1. Cihazı kılıfından çıkarın.
2. Katlanmış ZEISS Akıllı Telefon bezini ambalajundan çıkarın ve toz ile kiri ekrandan katlanmış bu bezle hafifçe çıkarın.
3. Bunu takiben bezi açın ve ekranı ve telefonun/tabletin gövdesini veya akıllı telefonunuzu dairesel bir hareket ile temizleyin. Cihazın tüm yüzeyini temizlediğinizden emin olun.
4. Şarj etme noktaları kir ve pas tutmaya yatkındır. Bu noktaların etrafındaki yüzeyleri temizlemek için bez kullanın ve daha sonra küçük bir fırça, kuru bir köpüklü çubuk veya kuru pamuk bir çubuk kullanarak bu bölgedeki kiri nazikçe çıkarın.
5. Aynı zamanda kılıfı veya kabı malzemesine göre temizlemeyi unutmayın. Plastik veya sert kılıfların çoğu için sıcak su ve sabun kullanılması uygundur. Akıllı cihazınızı yerleştirmeden önce kabın tamamen kurumasını bekleyin. 

Gözlüklerinizi en azından günde bir kez ve dışarıya çıktıktan sonra her zaman temizlemeli ve dezenfekte etmelisiniz. Diğer kişilerle bir ofiste çalıştığınız takdirde gözlüklerinizi düzenli olarak temizlemeye çaba gösterin.

Gözlüklerinizi en iyi bir biçimde cam bezi veya cam temizleme spreyi ya da bir mikrofiber bez gibi bir cam temizleyici ile temizleyebilirsiniz. Yakınlarda yapılmış bir çalışma selüloz temelli bir alkol ya da alkol içermeyen gözlük camı temizleme bezlerinin baskın bakterileri %99-100 oranında azalttığını göstermektedir.⁵ ZEISS gözlük camı bezleri gibi önceden nemlendirilmiş bezler kaplamalı gözlük camları gibi optik yüzeyleri de etkin bir biçimde temizleyebilir. Önceden nemlendirilmiş alkollü bezler çizik riski olmadan lekesiz bir görüntü arkada bırakmak amacıyla tasarlanmıştır.

Gözlüklerinizi nasıl temizlemelisiniz:

1. Elleriniz temiz halde bir ZEISS Gözlük Camı ambalajını açın, bezi çıkarın ve açın.
2. Gözlüklerinizi çerçevesinden nazikçe tutun.
3. Katlanmış bezi kullanarak yüzeydeki herhangi bir tozu nazik bir biçimde çıkarın.
4. Bezi açın ve gözlük camını temiz hale gelene dek dairesel hareketlerle temizleyin.
5. Gözlük camlarınızı temiz ve toz içermeyen koruyucu bir gözlük kabında saklayın.

Hastalık Kontrol Merkezleri gibi kurumlar mikroplar ve hastalıkların yayılmasını yavaşlatmak için kamusal alanlarda yüz maskelerinin takılmasını tavsiye etmektedir. Fakat gözlükleriniz takılı iken yüz maskesi takmanız çok rahatsız ve stresli bir durum olabilir. Nefes aldığınız ya da konuştuğunuzda sıcak hava üst kısımdaki maske açıklığından çıkar ve gözlüklerinizin nemlenmesine neden olur. Gözlüğünüz takılı iken camlarınızın buğulanmasını nasıl engelleyeceğinizi bilmediğiniz ve gözlüğünüze gereksiz bir biçimde dokunmanız ve ellemeniz gerektiği takdirde gözlüğünüze mikrop bulaştırabilirsiniz.
Bu sorun için bir çözüm bulunmaktadır ve yüz maskesi takarken gözlük camlarınızın buğulanmasını engelleyebilirsiniz.

İlk olarak maskenizin yüzünüze iyi oturduğundan ve maskeyi doğru biçimde taktığınızdan emin olmalısınız. Elleriniz temiz halde iken ve kamusal bir alana girmeden bükülebilir metal bandı burun bölgenizin etrafına sıkıca takın. Evde yapılmış kumaş bir maskeniz varsa pipet şeklinde bir temizleyici veya kumaşa eklenmiş yumuşak bir tel kullanarak maskenin burun kemerinizin alt kısmına tutunmasını sağlayabilirsiniz. Maskenin yüze tam oturması havanın daha az kaçmasını sağlayacak ve gözlük camlarınızdaki buğulanmayı azaltacaktır. Fakat buğulanmış camların önüne geçmenin en etkin yolu anti-buğu bir sprey ya da kit kullanmaktır.

Yüz maskeleri nedeniyle buğulanan gözlük camlarının ZEISS AntiFOG kiti kullanılarak nasıl önüne geçilir:

1. Gözlük camlarınızı herhangi bir toz ya da kiri temizlemek için bir gözlük camı spreyi ya da temizlik bezleriyle temizleyin
2. Anti buğu spreyi beze bir iki sefer uygulayın ve bezi nemlendirin.
3. Bezi gözlük camlarınızın her iki tarafına yüzeye eşit oranda uygulayın ve tamamen kuruyana dek silin.
4. En iyi performansı yakalamak için AntiFOG spreyi 72 saatte bir uygulayın.